Miasto drganie
Wystawa “Miasto ogrodów” jest projektem kuratorskim Marleny Niestrój z pogranicza fotografii, happeningu i environment. Przestrzeń wystawiennicza stwarza nowy kontekst dla przedstawienia relacji tego, co intymne, z tym, co publiczne oraz przenikania natury, żywiołu i emocji z kulturą, harmonią i uporządkowaniem. Miasto stwarza paradoks poczucia większej bliskości z innymi przy jednoczesnym odczuciu anonimowości wobec nich.
„Miasto ogrodów“ wywołuje drganie. To zestawienie słów wibruje, stwarza napięcie pomiędzy naturą a kulturą. Z założenia wystawa ukierunkowuje uwagę na czynnik pierwotny, ten nieokiełznany z porządkującej rzeczywistość perspektywy miejskiej. Miasto stwarza pozór niezależności od czynników przyrody. Żyje swoim rytmem i cyklem. Ogrody w mieście są przypomnieniem faktu, iż natura może istnieć bez kultury, ale kultura nie może istnieć bez natury. To uczy pokory i szacunku wobec tej pierwotnej siły, która jest budulcem każdej cywilizacji i społeczności miejskiej.
Wystawa „Miasto ogrodów” prezentuje film oraz cykle fotografii – kobiecych aktów różnych autorów, przygotowane specjalnie na potrzeby projektu. W prace nad wystawą zostało zaangażowanych kilkadziesiąt kobiet, mieszkanek Katowic w różnym wieku, które podzieliły się z autorami fotografii swoją intymnością, budując w ten sposób międzypokoleniową opowieść o Kobiecie i jej uniwersalnym pięknie.
Kuratorka wystawy: Marlena Niestrój
Autorzy zdjęć: Marlena Niestrój, Rafał Sandecki, Małgorzata Beata Wachowicz
Autor wideo: XXX
Miejsce: Galeria Katowice Miasta Ogrodów
Data: 13.10 – 15.10.2015, w ramach II Metavera Art Festival
Tekst do wystawy prof. Irmy Koziny
Teoretycy angielskich parków krajobrazowych twierdzili, że ów wprowadzony w XVIII wieku sposób kształtowania ogrodu miał przywracać Ziemi jej pierwotny charakter, naturalne piękno przyrody z czasów, gdy planeta ta była jeszcze nieprzetworzonym przez człowieka Edenem. Słowo “Eden” pochodzi od hebrajskiego “Gan ‘Ä’deni” i oznacza przyjemność. Dzika, niedotknięta ręką ludzką przyroda była odczytywana jako chtoniczna cecha Ziemi-Matki, dającej życie każdej przyrodniczej formie. Ten chtoniczny pierwiastek Dawczyni Wszelkiego Życia odniesiony został także do żeńskiej mieszkanki Edenu – kobiety, która dzieliła z Ziemią takie cechy jak: płodność, dzikość, nieokiełznanie, wyuzdana przyjemność.
Pierwsza żona Adama, Lilith, wygnana została z Edenu z powodu nieposłuszeństwa wobec męża, który był z kolei obdarzony typowym dla pierwiastka męskiego zdeterminowaniem do wprowadzania arbitralnego porządku, zarówno w jego relacji z Kobietą, jak też w samej przyrodzie. Druga żona Adama, Ewa, chociaż posłuszna i ujarzmiona, zachowała część swojego chtonicznego charakteru i stała się przyczyną wygnania Pierwszych Rodziców z Edenu. Karę za grzech pierworodny wymierzono nie tylko Ewie, lecz także Ziemi, która od tej pory poddawana była przez Adama transformacji, tracąc jednocześnie swoje pierwotne piękno. Jednak decyzja o pozbawia-
niu pierwiastka żeńskiego jego dzikości, praktykowana jednocześnie w odniesieniu do Ziemi, jak też do jej życiodajnej Córki, pozbawiła Mężczyznę możliwości doznawania “Gan ‘Ä’den”. Jego tęsknota za nieokiełznaną przyjemnością stała się więc tą przestrzenią, w której na nowo mogły zaistnieć dzikie ogrody, niepodporządkowane rygorom ludzkiego sposobu zapanowywania nad chaosem. Swoiste wyspy dzikich ogrodów opatrzyły znamieniem Edenu w równej mierze przekształcone przez cywilizację ciała Ziemi, jak też jej zbuntowanej Córki.
Irma Kozina